Sakarya'nın Adapazarı ilçesinde, 63 yıldır ayakkabı tamirciliği yapan Salih Karadeniz, mesleğine adeta bir ömür adadı. 14 yaşında çırak olarak başladığı bu zanaatı, 3,5 metrekarelik küçücük dükkanında yaşatmaya çalışıyor. Ustaların birer birer mesleği bırakması ve yeni çırakların yetişmemesi, Karadeniz'i bu alandaki "son kale" olarak görmesine neden oluyor. Peki, bu emektar usta, değişen zamanlara ve zorlu koşullara rağmen nasıl ayakta kalmayı başarıyor? ## Ayakkabı Tamirciliğinin Zorlu Günleri Fabrikasyon üretiminin artmasıyla birlikte ayakkabı tamirciliğine olan ilgi azalmış durumda. Ancak, ekonomik zorluklar nedeniyle insanlar yeni ayakkabı almak yerine tamiri tercih ediyor. Bu durum, Salih Usta gibi zanaatkarlar için bir nebze de olsa umut ışığı oluyor. Karadeniz, mesleğin geleceğiyle ilgili endişelerini dile getirirken, çırak yetişmemesinin en büyük sorun olduğunu vurguluyor. * **Ekonomik şartların kötü olması:** İnsanlar, bütçeleri kısıtlı olduğu için ayakkabılarını tamir ettirmeyi tercih ediyor. * **Mesleğin küçümsenmesi:** Genç nesiller, daha cazip ve kolay işlere yöneldiği için bu zanaata ilgi göstermiyor. * **Fabrikasyon üretim:** Seri üretim ayakkabılar, tamir ihtiyacını azaltıyor ve tamircilere olan talebi düşürüyor. Salih Karadeniz, mesleğe olan ilginin azalmasını şu sözlerle açıklıyor: "Bu mesleği 1962 yılından beri yapıyorum. Ekonomik şartların kötü olması, insanların bu mesleği küçümsemesi ve imalatın yok olmasından dolayı bu mesleğe ilgi azalıyor. Fabrikasyon ayakkabı üretilmesi nedeniyle ayakkabıcılara olan ilgi azaldı." ## "Son Kale"nin Umudu Usta, çırak yetişmediği için mesleklerine olan ilginin azaldığını belirtirken, geçmişteki çıraklık sistemine olan özlemini dile getiriyor: "Zaten eleman yetişmiyor. Ustalar işi bıraktı, çıraklar ise fabrikada çalışamaya başladı. Biz çırak olarak işe başladığımız zaman para beklemezdik, sanatı öğrenmek için gelirdik. Çırak, kalfa olarak çalışıp usta olduk." Ekonomik sıkıntılar nedeniyle insanların yeni ayakkabı almak yerine tamiri tercih ettiğini belirten Karadeniz, fiyatların yüksekliğine dikkat çekiyor: "Ayakkabı tamir fiyatları malzemenin kalitesine göre değişiyor. 400 TL'ye kadar ayakkabı tamiri yapılabiliyor. Fiyatlar yüksek olduğu için insanlar ayakkabı almak istemiyor. İnsanların bütçeleri yetmediği için tamir ettirmek istiyorlar." Salih Karadeniz'in 63 yıldır sürdürdüğü bu onurlu meslek, aslında bir direnişin simgesi. Küreselleşme ve değişen tüketim alışkanlıklarına rağmen, o, 3,5 metrekarelik dükkanında umudu yeşertmeye devam ediyor. Belki de Salih Usta, sadece ayakkabıları değil, aynı zamanda kaybolmaya yüz tutmuş bir zanaatı ve değerleri de tamir ediyor. Onun hikayesi, unutulmaya yüz tutmuş mesleklere ve zanaatkarlara olan saygımızı yeniden hatırlatıyor.