Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 31 Aralık 2024 tarihinde sona eren 93. hesap dönemine ait bilançosu yayınlandı. Bilançoya göre, TCMB 2024 yılını 700,4 milyar TL zarar ile kapattı. Bu durum, hem Türkiye ekonomisi hem de küresel merkez bankalarının performansı açısından dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

TCMB'nin Aktifleri ve Altın Rezervleri

2024 sonu itibarıyla TCMB'nin aktif toplamı 8 trilyon 585 milyar 994 milyon 364,7 bin TL olarak gerçekleşti. Bankanın altın mevcudu ise 2 trilyon 266 milyar 929 milyon 626 bin 9 TL olarak belirlendi. Bu rakamlar, TCMB'nin finansal gücünü ve piyasadaki önemli rolünü göstermesi açısından önemli.

TCMB'nin ihtiyat akçesi tutarı ise 334 milyon 168 bin 579 TL olarak açıklandı. İhtiyat akçesi, bankanın olası risklere karşı ayırdığı bir tür yedek akçe olarak değerlendirilir. Ancak, 2024 yılındaki zarar, bu ihtiyat akçesinin de sorgulanmasına neden oldu.

Küresel Merkez Bankalarında Durum Ne?

TCMB'nin zarar açıklaması, diğer büyük merkez bankalarının da benzer durumlarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor. ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) de son dönemde zarar açıkladılar. Bu durum, küresel ekonomik koşulların ve uygulanan para politikalarının merkez bankaları üzerindeki etkisini açıkça ortaya koyuyor.

Fed, 2024 yılına ilişkin mali denetim tablolarında 77,6 milyar dolarlık faaliyet zararı bildirdi. Bu zararın nedeni olarak, Kovid-19 salgını döneminde ekonomiyi destekleme kampanyaları ve ardından enflasyonla mücadele için faiz oranlarını artırma kararı gösterildi.

ECB de benzer şekilde, sıkı para politikasının etkisiyle tarihinin en büyük zararını açıkladı. Banka, geçen yıl faiz politikası nedeniyle 7,94 milyar avro zarar etti. Bu, ECB'nin 25 yıllık tarihindeki en yüksek zarar olarak kayıtlara geçti.

Merkez Bankalarının Zararlarının Nedenleri

• Sıkı Para Politikası: Enflasyonu kontrol altına almak için uygulanan yüksek faiz politikaları, merkez bankalarının maliyetlerini artırıyor.
• Kovid-19 Etkisi: Salgın döneminde ekonomiyi desteklemek amacıyla yapılan agresif müdahaleler, uzun vadede zararlara yol açabiliyor.
• Küresel Ekonomik Belirsizlikler: Jeopolitik riskler, ticaret savaşları ve diğer belirsizlikler, merkez bankalarının kararlarını zorlaştırıyor ve zararlara neden olabiliyor.

TCMB'nin 2024 yılındaki zararı, Türkiye ekonomisi için önemli bir gösterge olarak kabul edilmeli. Bu durum, uygulanan para politikalarının ve ekonomik stratejilerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Küresel merkez bankalarının da benzer sorunlarla karşı karşıya olması, konunun sadece Türkiye'ye özgü olmadığını gösteriyor. Ancak, Türkiye'nin kendine özgü ekonomik koşulları ve riskleri dikkate alınarak, daha dikkatli ve sürdürülebilir politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor.