Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son verilere göre, tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) eylül ayında yıllık bazda %34,6 oranında artış gösterdi. Bu artış, çiftçiler ve tüketiciler için önemli bir endişe kaynağı oluşturuyor. Peki, bu yükselişin ardında yatan sebepler neler ve önümüzdeki dönemde bizi neler bekliyor?

Tarımsal Girdi Fiyatlarındaki Artışın Nedenleri

Tarımsal girdi fiyatlarındaki artışın temel nedenleri arasında şunlar yer alıyor:

• Döviz Kurlarındaki Yükseliş: Özellikle gübre ve ilaç gibi ithal girdilerin fiyatları, döviz kurlarındaki artıştan doğrudan etkileniyor.
• Enerji Fiyatlarındaki Artış: Tarımsal üretimde kullanılan enerji (mazot, elektrik vb.) fiyatlarındaki artış, girdi maliyetlerini yükseltiyor.
• Küresel Tedarik Zincirindeki Sorunlar: Pandemi ve diğer faktörler nedeniyle küresel tedarik zincirinde yaşanan aksamalar, girdi fiyatlarını olumsuz etkiliyor.

Hangi Girdiler Daha Çok Etkilendi?

Eylül ayındaki artışta öne çıkan bazı alt gruplar şunlar oldu:

Yıllık bazda:

• Veteriner harcamaları (%56,97)
• Gübre ve toprak geliştiriciler (%51,78)

Aylık bazda:

• Tohum ve dikim materyali (%6,76)
• Hayvan yemi (%2,27)

Bu veriler, özellikle gübre ve yem fiyatlarındaki artışın çiftçiler için büyük bir yük oluşturduğunu gösteriyor.

Bu Artışın Sonuçları Ne Olacak?

Tarımsal girdi fiyatlarındaki bu artışın kısa ve uzun vadede bir dizi olumsuz sonucu olması bekleniyor:

• Üretim Maliyetlerinin Artması: Çiftçiler, artan girdi maliyetleri nedeniyle daha az üretim yapabilir veya ürün fiyatlarını yükseltmek zorunda kalabilir.
• Gıda Fiyatlarının Yükselmesi: Üretim maliyetlerindeki artış, doğrudan tüketiciye yansıyarak gıda fiyatlarını yükseltebilir.
• Çiftçilerin Gelirlerinin Azalması: Yüksek maliyetler ve düşük verimlilik, çiftçilerin gelirlerini olumsuz etkileyebilir.
• Tarımda Sürdürülebilirliğin Tehdit Altına Girmesi: Artan maliyetler, çiftçileri daha ucuz ve daha az çevre dostu yöntemlere yöneltebilir.

TÜİK verilerine göre, eylül ayında yıllık bazda artışın az olduğu alt gruplar ise tarımsal ilaçlar (%17,4) ve bina bakım masrafları (%20,7) oldu. Aylık bazda ise makine bakım masrafları (%0,69) ve veteriner harcamaları (%0,89) azalış gösterdi.

Tarımsal girdi fiyatlarındaki bu yükseliş, sadece çiftçileri değil, tüm toplumu yakından ilgilendiren bir sorun. Gıda güvenliğimizin ve ekonomik istikrarımızın sağlanması için bu konuda acil ve etkili önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, önümüzdeki dönemde daha da yüksek gıda fiyatları ve azalan üretimle karşı karşıya kalabiliriz. Bu durumun önüne geçmek için devletin çiftçilere yönelik desteklerini artırması, girdi maliyetlerini düşürecek politikalar geliştirmesi ve tarımda sürdürülebilirliği teşvik etmesi büyük önem taşıyor.