ABD'nin korumacı ticaret politikaları denizcilik sektörünü derinden etkiliyor. Küresel navlun fiyatları son üç ayda önemli bir düşüş yaşadı. Uzmanlar, ticaret savaşlarının deniz ticaretini olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Peki, bu durum Türkiye'yi nasıl etkileyecek? İşte detaylar...

Navlun Fiyatlarındaki Düşüşün Nedenleri

Navlun fiyatlarındaki düşüşün temel nedeni, ABD yönetiminin korumacı ticaret politikaları. Donald Trump'ın seçim vaadi olarak öne sürdüğü dış ticaret açığını düşürme stratejisi, küresel ticaret ve ekonomi sisteminde etkili olmaya devam ediyor. Trump'ın tarifelere ilişkin açıklamaları, yatırımcıları bir miktar rahatlatmış olsa da, Çin'e uygulanan tarifelerin artırılması endişeleri artırdı.

İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD'deki şirketlerin Trump'ın tarifelerinden kaçınmak için 2024 yılı sonu ile 2025 Ocak ayı ortalarına kadar konteyner taşımacılığı ile birçok ürün ithal ettiğini söyledi. Bu durumun konteyner taşımacılığına olan talebi artırarak navlunların yükselmesine neden olduğunu belirtti. Ancak ocak ayı sonu itibarıyla, yeterli ürün envanteri oluşturan ABD'deki ithalatçıların sipariş ve sevkiyatları azaltmasıyla navlunlarda düşüş yaşandı.

Kıran, gelecek haftalarda da navlundaki gerilemenin devam edeceğini öngörüyor. Bunun temel nedenlerinden birisinin konteyner taşımacılığındaki kapasite artışı olduğuna işaret ediyor. Birçok büyük konteyner hat operatörünün yeni gemileri hizmete girmesi ve Kızıldeniz-Süveyş Kanalı rotasının tekrar normal kullanıma başlaması, deniz taşımacılığındaki mesafeyi ve dolayısıyla talebi azaltarak navlunların düşmesine yol açacak.

Ticaret Savaşlarının Denizcilik Sektörüne Etkileri

Trump'ın tarife politikalarının devam etmesi durumunda küresel ekonominin stagflasyona girme ihtimali yüksek görünüyor. Kıran, ileriki süreçte mütekabiliyete dayalı konan vergilerin ülke bazında müzakerelere tabi olacağını ve bu müzakerelerde tarifelerde düşüşler gerçekleşebileceğini aktardı. Eğer gelişmeler vergi oranlarında iniş ve misillemelerin azalması yönünde gerçekleşirse küresel büyüme ve ticaret tahminleri olumlu yönde etkilenecek, navlun fiyatları da bu çerçevede tekrar pozitif bir seyir izleyebilecek.

Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Ergenç de ekonomik beklentiler, belirsizlikler ve jeopolitik risklerin etkisiyle ocak-şubat aylarında önceden de bir yavaşlama beklediklerini ifade etti. Tarifelerin Türk deniz taşımacılığı sektörüne pozitif yansımasının öngörüldüğünü söyledi. Ancak küresel olarak taşımaların azalacağını ve navlun piyasalarının negatif etkileneceği beklentilerinin olduğunu da belirtti.

• Tarifelerin artmasıyla maliyetler artacak ve enflasyon etkilenecek.
• Denizcilik sektörü uzun vadeli bir yatırım ve planlama gerektiriyor.
• Belirsizlikler taşınacak olan tonajı, ekonomiyi ve navlunları negatif etkileyecek.

Türkiye Denizcilik Sektörü İçin Fırsatlar ve Tehditler

Bu gelişmeler, Türkiye denizcilik sektörü için hem fırsatlar hem de tehditler barındırıyor. Bir yandan, küresel ticaretteki değişimler ve yeni ticaret rotalarının oluşması Türk denizcilik şirketlerine yeni pazarlar ve iş imkanları sunabilir. Öte yandan, ticaret savaşlarının derinleşmesi ve küresel ekonomideki belirsizlikler Türk denizcilik sektörünü olumsuz etkileyebilir.

Tamer Kıran, şirketlerin gerek yerelden gerekse de daha düşük tarifelere sahip ülkelerden kaynak sağlamaya başlayabileceğini ve bunun geleneksel ticaret rotalarında ve lojistik kanallarında değişikliklere yol açabileceğini belirtiyor. Bu durum, bazı rotalarda deniz taşımacılığındaki arz ve talep dengesini değiştirebilir. Örneğin, yüksek tarifeler nedeniyle belirli ticaret rotalarında deniz taşımacılığına olan talep azalırken artan yerel üretim veya tarifesiz ticaretin gerçekleşeceği rotalarda deniz taşımacılığına olan talep artabilir.

Sonuç olarak, küresel ticarette yaşanan bu değişimlerin denizcilik sektörünü nasıl etkileyeceği önümüzdeki dönemde yakından takip edilecek. Türkiye denizcilik sektörünün bu değişimlere uyum sağlayarak yeni fırsatları değerlendirmesi ve olası risklere karşı hazırlıklı olması büyük önem taşıyor. Korumacılığın arttığı bir dünyada hem dünya büyümesi hem de ticareti olumsuz etkilenecek ve denizcilik dahil bu durumdan hiçbir ülkenin ve sektörün kaçınması da çok kolay görünmüyor.