Japonya'da temel gıda maddesi olan pirincin fiyatlarındaki artış, tüketicileri ve politikacıları endişelendirirken, ülkenin gıda güvenliği konusunu yeniden gündeme getiriyor. Küresel istikrarsızlık, iklim değişikliği ve küçük ölçekli tarım uygulamaları pirinç piyasasını olumsuz etkilerken, bu durum Japonya'nın ABD ile olan gümrük vergisi anlaşmazlığındaki pazarlık pozisyonunu da zayıflatıyor.

Pirinç Fiyatları Neden Yükseliyor?

Ülkede en çok tüketilen temel gıda maddesi olan pirinçte ciddi bir arz açığı yaşanıyor. Hükümetin acil durum rezervlerini serbest bırakmasına rağmen, üretimdeki düşüş ve kıtlık algısı nedeniyle fiyatlar yüksek kalmaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl Japonya'da arz sıkıntılarının yaşandığı pirincin fiyatı, Mayıs 2024'te bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 98 arttı. 5 kilogramlık pirincin ortalama fiyatı 4 bin yeni (28 dolar) aşarken, satılan pirinç çeşitleri de azaldı.

Artan pirinç fiyatları enflasyon beklentilerini yukarı yönlü etkilerken, Japonya uzun yıllar sonra ilk defa Güney Kore'den pirinç ithal etmek zorunda kaldı. Ülkede pirinç pazarı büyük ölçüde yüksek gümrük vergileriyle ithalata karşı korunurken, buna rağmen yurt dışından sevkiyatlar artıyor.

Pirinç fiyatlarındaki artışın temel nedenleri şunlardır:

• 2023'te rekor sıcaklıkların görüldüğü yaz mevsimi
• 2024'te kısmen gerçekleşmeyen büyük bir deprem uyarısının ardından panikle yapılan alımlar
• Kovid-19'un ardından dışarıda yemek yeme alışkanlığının geri dönmesi
• Artan turist sayısı

Hükümetin Çözüm Arayışları

Eski Tarım Bakanı Eto Taku'nun "Pirinç satın almıyorum" şeklindeki açıklaması sonrası istifa etmesi, konunun ciddiyetini gözler önüne serdi. Yerine göreve gelen Japonya Tarım Bakanı Koizumi Shinjiro ise hükümetin 910 bin tonluk stokunun tamamını serbest bırakma ve fiyatları hızla düşürmek için ithalata güvenme sözü verdi. Koizumi, 2020 ve 2021 hasatlarından 100'er bin ton pirincin iki parti halinde halka sunulacağını belirtti.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) da pirinç fiyatlarındaki artışları yakından takip ediyor. Ticaret çatışmasıyla birlikte pirinç krizi, BoJ'un hala düşük olan faiz oranlarını yükseltme ve Japon ekonomisi büyüklüğüne yakın bilançosunu küçültme çabalarını zorlaştırıyor.

Utsunomiya ve Tokyo Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Masayuki Ogawa, "2025'in pirinç mahsulünü satın alma rekabeti daha üretilmeden kızışıyor. Spesifik alım fiyatı durumuna ve diğer faktörlere baktığımda, bu sonbaharda çok fazla yeni pirinç hasat edilse bile fiyatların önemli ölçüde düşmeyeceğini tahmin ediyorum" dedi.

Japonya'da yaşanan pirinç krizi, ülkenin gıda güvenliği politikalarını yeniden gözden geçirmesine neden oluyor. İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri ve yaşlanan çiftçi nüfusu gibi sorunlar, Japonya'nın gelecekteki gıda arzını tehdit ediyor. Hükümetin bu sorunlara kalıcı çözümler bulması, ülkenin gıda güvenliğini sağlamak ve tüketicilerin temel ihtiyaçlarını karşılamak için kritik önem taşıyor.