ABD'de tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentilerinde yaşanan artış, ekonomik dengeler üzerinde soru işaretleri yaratmaya başladı. ABD Merkez Bankası (Fed) New York Şubesi'nin yayımladığı Mart 2025 dönemine ilişkin Tüketici Beklentileri Anketi sonuçları, gelecek aylarda enflasyonun seyrine dair önemli ipuçları sunuyor. Yaklaşık 1300 hanehalkının katılımıyla gerçekleştirilen anket, tüketicilerin kısa vadeli beklentilerinde belirgin bir yükseliş olduğunu gösteriyor. Peki, bu yükselişin ardında yatan sebepler neler ve ekonomi üzerindeki potansiyel etkileri ne olabilir?

Enflasyon Beklentilerinde Yükseliş

Anket sonuçlarına göre, gelecek 12 ayı kapsayan kısa vadeli medyan enflasyon beklentisi, bir önceki aya göre 0,5 puan artarak yüzde 3,6'ya yükseldi. Bu artış, tüketicilerin önümüzdeki dönemde enflasyonun daha da yükseleceği yönündeki endişelerini yansıtıyor. Gelecek 3 yıllık süreci kapsayan medyan enflasyon beklentisi ise değişim göstermeyerek yüzde 3 seviyesinde kaldı. Ancak, 5 yıllık süreci kapsayan medyan enflasyon beklentisi yüzde 3'den yüzde 2,9'a gerilemesi uzun vadede enflasyonun düşeceği beklentisi olduğunu gösteriyor.

Bu veriler ışığında, tüketicilerin kısa vadeli endişelerinin arttığı, ancak uzun vadede enflasyonun kontrol altına alınabileceği umudunu taşıdığı söylenebilir. Enflasyon beklentilerindeki bu değişim, Fed'in para politikaları üzerinde de etkili olabilir.

İşsizlik ve Gelir Beklentilerinde Kötüleşme

Enflasyon beklentilerindeki yükselişin yanı sıra, işsizlik, iş kaybı ve gelir artışı beklentilerinde de kötüleşme gözleniyor. Hanehalkı gelirlerindeki artışa ilişkin beklenti 0,3 puan azalışla yüzde 2,8'e indi. Ortalama işsizlik beklentisi ise 4,6 puan artarak yüzde 44'e yükseldi. Bu, Nisan 2020'den bu yana kaydedilen en yüksek seviye olarak dikkat çekiyor. Bu durum, tüketicilerin ekonomik belirsizlikler karşısında daha temkinli bir yaklaşım sergilediğini gösteriyor.

• İşsizlik beklentisindeki artış: Tüketicilerin iş bulma konusunda daha karamsar olduğu anlamına geliyor.
• Gelir artışı beklentisindeki düşüş: Harcamaların azalmasına ve ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olabilir.

Maliyet Artışı Beklentileri

Tüketici Beklentileri Anketi'nde maliyetlere yönelik artış beklentileri de dikkat çekiyor. Gıda için maliyet artışı beklentisi yüzde 5,2 ile Mayıs 2024'ten bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, sağlık hizmetleri için yüzde 7,9'a ve kira için yüzde 7,2'ye yükseldi. Maliyetlere yönelik artış beklentisi aynı dönemde benzin için yüzde 3,2'ye ve üniversite eğitimi için yüzde 6,7'ye geriledi. Bu durum, tüketicilerin özellikle temel ihtiyaçlar ve zorunlu harcamalar konusunda daha fazla endişe duyduğunu gösteriyor.

Yüksek maliyet beklentileri, tüketicilerin harcama alışkanlıklarını değiştirmesine ve tasarrufa yönelmesine neden olabilir. Bu da ekonomik büyüme üzerinde baskı yaratabilir.

Sonuç olarak, ABD'de tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentilerindeki yükseliş ve diğer ekonomik göstergelerdeki kötüleşme, ekonomik görünüm üzerinde soru işaretleri yaratıyor. Fed'in bu gelişmeler karşısında nasıl bir politika izleyeceği ve tüketicilerin davranışlarının ekonomiyi nasıl etkileyeceği merakla bekleniyor. Özellikle gıda ve sağlık gibi temel ihtiyaçlardaki maliyet artış beklentileri, tüketicilerin alım gücünü olumsuz etkileyebilir ve ekonomik aktiviteyi yavaşlatabilir. Bu nedenle, ekonomik aktörlerin ve politika yapıcıların bu gelişmeleri yakından takip etmesi ve gerekli önlemleri alması büyük önem taşıyor.