Bilim dünyası, insan gözünün daha önce hiç algılayamadığı yepyeni bir renk keşfetti: "Olo"! California Üniversitesi, Berkeley'deki araştırmacılar tarafından bulunan bu renk, görme algımızda devrim yaratmaya aday. Peki, Olo nedir ve nasıl keşfedildi?

Olo: Mavi ve Yeşilin Ötesinde Bir Renk

The Guardian'ın haberine göre, bilim insanları gözdeki yalnızca orta dalga boyuna (M konileri) duyarlı hücreleri uyararak, diğer renk reseptörlerini devre dışı bıraktılar. Bu sayede "alışılmışın ötesinde bir doygunluğa sahip mavi-yeşil" bir ton olan Olo'yu yarattılar. Deneye katılanlar, bu rengi gördüklerinde maksimum doygunlukla (4 üzerinden 4) değerlendirdiler. Karşılaştırma yapılan benzer tonlardaki klasik renkler ise ortalama 2.9 puan aldı. Bir araştırmacı, lazer işaretçisinin parlak yeşil renginin bile "solgun" göründüğünü belirtti.

Araştırmalar, Olo'nun eşleştirilebilmesi için standart mavi-yeşil tonların doygunluklarının azaltılması ve beyaz ışık eklenmesi gerektiğini gösterdi. Bu da Olo'nun sıradan renk gamının dışında yer aldığını kanıtladı. Rengin adı olan "Olo", yalnızca orta dalga boyuna duyarlı M konilerinin aktif hale getirildiğini ifade eden "010" adlı ikili (binary) koddan geliyor. Ancak görme bilimci Austin Roorda'nın da belirttiği gibi, "Bu rengi bir ekranda göstermeniz ya da yazıyla anlatmanız imkânsız. Gerçek deneyimle kıyaslandığında her şey soluk kalıyor."

Oz Tekniği ile Gözde Lazerle Renk Uyandırma

Olo renginin yaratılması, "Oz" adı verilen özel bir teknikle mümkün oldu. Bu ad, Oz Büyücüsü kitabındaki yeşil gözlüklerden ilhamla verildi. Yöntem, AO-OCT adı verilen gelişmiş bir optik görüntüleme sistemiyle her bireyin retina yapısını detaylı şekilde haritalandırıyor. Ardından lazer ışığı, sadece M konilerine mikro düzeyde uygulanıyor.

Geleneksel yöntemlerle gözdeki tek bir koniyi uyararak algı oluşturmak mümkün değilken, Oz sistemi lazeri hızlı bir zikzak hareketiyle yalnızca hedeflenen M konilerinin üzerinden geçerken ateşliyor. Bu sayede gözdeki koni tepkileri arasındaki doğal örtüşme atlanarak tamamen yeni bir görsel deneyim oluşturuluyor.

Olo'nun İleriye Dönük Kullanım Alanları

Olo renginin ve Oz tekniğinin sunduğu imkânlar, sadece bilimsel merakla sınırlı değil. Araştırmacılar, bu yöntemin tetrokromasi gibi nadir görülen geniş renk algılama yeteneklerinin modellenmesinde, görme bozukluklarının daha iyi anlaşılmasında ve ileri düzey görsel terapi tekniklerinin geliştirilmesinde kullanılabileceğini düşünüyor.

• Renk körlüğü tedavisi
• Retina hastalıklarının anlaşılması
• Gelişmiş görsel terapi teknikleri

Bu keşif, insan gözünün görme kapasitesi konusunda yeni bir pencere açıyor ve bilim, daha önce hiç görmediğimiz bir rengi bize gösterebilir hâle geliyor. Olo, sadece bir renk değil, aynı zamanda görme bilimi ve teknolojisinde bir dönüm noktası.